İlim, insanın yaratılış gayesini anlamasına, dünyayı ve ahireti doğru bir şekilde idrak etmesine vesile olan en büyük nimettir. Rabbimiz, Kur’an-ı Kerim’de birçok ayette ilmin önemine vurgu yapmış, ilk vahyin “Oku!” (Alak, 1) olması, bilginin İslam’daki üstün yerini göstermiştir.
1. İlim İnsan İçin Bir Şereftir
İlim, insanı diğer varlıklardan üstün kılan en büyük değerdir. Yüce Allah, Hz. Âdem’e isimleri öğreterek (Bakara, 31), ilmin insanı meleklerden dahi üstün kılabileceğini göstermiştir. İnsan, ancak bilgi sayesinde hak ile batılı ayırt edebilir, doğruyu yanlıştan ayıklayabilir.
2. İlmin Önemi Peygamberlerin Mirasıdır
Peygamberler insanlığa altın ve gümüş değil, ilim miras bırakmışlardır. Hz. Peygamber (s.a.v.), “Âlimler, peygamberlerin varisleridir.” (Tirmizî, İlim, 19) buyurarak, ilmin en büyük miras olduğunu bildirmiştir. Bir insanın geride bırakabileceği en hayırlı şey, kendisinden sonra fayda sağlayacak bir ilimdir.
3. İlim Karanlıkları Aydınlatır
Cehalet, insanı sapkınlığa, hatalara ve yanlış yollara sürükler. İlim ise insanın aklını, gönlünü ve ruhunu aydınlatır. Kur’an-ı Kerim’de “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer, 9) buyurularak, ilim sahiplerinin üstünlüğü açıkça ortaya konmuştur.
4. İlmin Dünya ve Ahiret İçin Faydaları
İlim, insana dünyada başarı ve huzur getirirken, ahirette de kurtuluş vesilesidir. Bir insan ne kadar mal mülk sahibi olursa olsun, ilim olmadan bu nimetlerin kıymetini bilemez. İlim, insanın Allah’ı tanımasına, O’na hakkıyla kulluk etmesine ve hayatta doğru adımlar atmasına yardımcı olur.
5. İlim Sahibi Olanlara Allah Dereceler Verir
Yüce Rabbimiz, Kur’an’da ilim sahiplerinin derecelerinin yüksek olduğunu bildirerek şöyle buyurur:
“Allah, sizden iman edenleri ve ilim verilenleri derecelerle yükseltir.” (Mücadele, 11)
Bu ayetten de anlaşılacağı üzere, ilim insanı yalnızca maddi hayatta değil, manevi hayatta da yücelten bir değerdir.
Sonuç
İlim, insanın hem dünyasını hem de ahiretini mamur eden en büyük sermayedir. Bir toplumun yükselmesi, bireylerin ilme verdiği değerle doğru orantılıdır. Bu yüzden ilim öğrenmek ve öğretmek, her Müslümanın üzerine düşen önemli bir sorumluluktur. Rasulullah (s.a.v.), “İlim talep etmek her Müslümana farzdır.” (İbn Mâce, Mukaddime, 17) buyurarak, ilmin gerekliliğini açıkça ortaya koymuştur.
O halde, ilmi sevmeli, öğrenmeli ve öğrendiğimizi başkalarına aktarmalıyız. Çünkü bir toplum ancak ilimle yükselir, ilimsiz ise karanlığa mahkûm olur.